Υπάρχει πειστική απάντηση στην πρόκληση της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης ;

Του ΚΩΣΤΑ ΧΑΪΝΑ

Σε λίγους μήνες θα έχουμε εκλογές για τον α’ και για τον β’ βαθμό αυτοδιοίκησης, δηλαδή στους Δήμους και στις Περιφέρειες της χώρας, μετά την αναδιάταξη και τη μεταρρύθμιση του «ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ» το 2010 και πρώτη εφαρμογή της νέας δομής της αυτοδιοίκησης. Σίγουρα είχαμε προβλήματα, ελλείμματα και καθυστερήσεις στην εμπέδωση του νέου ρόλου της αυτοδιοίκησης, από τους εκπροσώπους της και από την κοινωνία των πολιτών. Ιδιαίτερα στην περιφέρεια είχαμε μεγαλύτερα προβλήματα αφού, τα θεσμικά ελλείμματα σε αρμοδιότητες και πόρους, η σύγχυση που δημιουργεί η παράλληλη λειτουργία της αποκεντρωμένης διοίκησης, η εξάρτηση από την κεντρική εξουσία και γενικά ο υποβαθμισμένος ρόλος του περιφερειακού συμβουλίου, περιόρισαν αντικειμενικά τον ρόλο και το έργο της περιφερειακής αυτοδιοίκησης, ακόμη και όταν υπήρχε διάθεση των εκλεγμένων οργάνων της να αναμετρηθούν με τα μεγάλα προβλήματα και τις προκλήσεις της περιφέρειας.

Χωρίς να μηδενίζουμε τις όποιες προσπάθειες που έγιναν –και έγιναν πραγματικά- ένα στοιχείο που έχει μεγάλη σημασία για την πορεία της περιφερειακής αυτοδιοίκησης ήταν, η μη εμπέδωση περιφερειακής συνείδησης σε αρχές, φορείς, αλλά και στους πολίτες, βασικό συστατικό στοιχείο για μια ενιαία, ολοκληρωμένη και συνεκτική περιφερειακή πολιτική. Για παράδειγμα η Χαλκίδα και η Λαμία είναι δύο σημαντικοί πόλοι της περιφέρειας. Για να προχωρήσουμε όμως σε μια προωθητική διαδικασία εφαρμογής περιφερειακών πολιτικών, θα πρέπει να σταματήσουν κάποιοι να καλλιεργούν τον ανταγωνισμό των δύο πόλεων. Και οι δύο αυτές πόλεις, όπως και η Θήβα με τη Λειβαδιά, η Άμφισσα και το Καρπενήσι, η κάθε μια ξεχωριστά και όλες μαζί αποτελούν τον συνεκτικό μας δεσμό ως περιφερειακή ενότητα, την ταυτότητά μας. Η πρόοδος της μιας είναι καλό και για τις υπόλοιπες. Οι πόροι πρέπει να διαχέονται σωστά μέσα από μια ενιαία και ολοκληρωμένη  στρατηγική που θα προωθεί την ενότητα και την περιφερειακή σύγκλιση και ολοκλήρωση.

Η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας είναι μια περιοχή που συνδυάζει όλους τους τομείς της οικονομικής δραστηριότητας. Διαθέτει σημαντικά συγκριτικά πλεονεκτήματα, πλούσιους φυσικούς πόρους και σημαντική πρωτογενή παραγωγή, ιδιαίτερα δυναμική παρουσία του μεταποιητικού τομέα, χωρίς όμως υποδομές, αξιόλογους τουριστικούς πόλους, αλλά και έναν αναπτυγμένο τομέα υπηρεσιών. Το ανθρώπινο δυναμικό της είναι από τα πιο αξιόλογα της χώρας. Ταυτόχρονα, σ’ αυτή την ευλογημένη περιφέρεια με τις απαράμιλλες φυσικές ομορφιές και πλούτο, έχουμε 30% περίπου ανεργία και πολύ μεγαλύτερη στους νέους, μια άτυπη και χωρίς υποδομές βιομηχανική περιοχή στην περιοχή Οινόφυτα-Σχηματάρι-Θήβα, μια καταρρέουσα βιομηχανία στην Χαλκίδα, ένα υποβαθμισμένο και ρυπασμένο υδροφόρο ορίζοντα με “Ασωπούς” και “Μεσσάπια”, μια Κωπαϊδα με άχρηστους οργανισμούς που μπορεί κάποτε να αποξηράνθηκε αλλά όταν πλημμυρίζει γίνεται μεγάλος μπελάς για τους παραγωγούς και άλλα δεκάδες παραδείγματα που αναδεικνύουν τις αντιφάσεις της περιφέρειας μας και ταυτόχρονα τις προκλήσεις.

Το βασικό ερώτημα λοιπόν που πρέπει να προσπαθήσουμε να δώσουμε απάντηση είναι : Υπάρχουν περιθώρια να αλλάξουν τα πράγματα προς το καλύτερο στα περιφερειακά πράγματα και πως μπορεί να γίνει αυτό ; Ναι, υπό προϋποθέσεις θα απαντούσα. Και ποιες είναι οι προϋποθέσεις αυτές ; Θα έλεγα ότι οι τρεις λέξεις, γνώση, ευθύνη, συνεργασία αποτελούν τα κλειδιά για τις δημοκρατικές προοδευτικές και οικολογικές δυνάμεις που μπορούν να συναντηθούν μέσα από διαδικασίες της κοινωνίας των πολιτών και να απαντήσουν πειστικά στην περιφερειακή πρόκληση και πρόσκληση. Θα έλεγα δηλαδή ότι σήμερα που καταρρέει ο κομματισμός και τα πελατειακά δίκτυα, είναι μια θαυμάσια ευκαιρία να επανατοποθετήσουμε τα αυτοδιοικητικά πράγματα στην πραγματική τους διάσταση. Με γνώση, ευθύνη και συνεργασία, πέρα και πάνω από κομματικές και πολιτικές περιχαρακώσεις.

Μέσα από τι συνάντηση αυτή και κοινή συμπόρευση μπορούμε να συζητήσουμε και να καταλήξουμε σε ένα κοινό προγραμματικό πλαίσιο, που θα αναφέρεται σε μια Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση :

1. Για τους πολίτες και την κοινωνία και όχι για κάποια πελατειακού τύπου, προσωπικά ή συντεχνιακά συμφέροντα, μια αυτοδιοίκηση χωρίς κομματικές ή άλλου είδους εξαρτήσεις.
2. Πραγματική αυτοκυβέρνηση της τοπικής κοινωνίας και όχι εξάρτημα της  οποιασδήποτε κεντρικής εξουσίας, με οικονομική αυτοτέλεια και ουσιαστικές αρμοδιότητες για όλα τα θέματα της Περιφέρειας.
3. Με Υπηρεσίες και Δημόσιους Λειτουργούς με αξιοκρατία και στην υπηρεσία του πολίτη και του δημόσιου συμφέροντος.
4. Με αναβαθμισμένο το κύρος του Περιφερειακού Συμβουλίου ως μια περιφερειακή Βουλή και των Περιφερειακών Συμβούλων ως περιφερειακοί βουλευτές, με συναινέσεις και συνεργασίες και με διακριτούς και ουσιαστικούς ρόλους σε όλους στην τοπική διακυβέρνηση.
5. Με καθολική και μόνιμη αντικειμενική αξιολόγηση και αυτοαξιολόγηση υπηρεσιών και υπαλλήλων με την συμμετοχή και των πολιτών, χωρίς ισοπέδωση, με επιβράβευση της αξίας και της προσφοράς.
6. Μοχλός της παραγωγικής ανασυγκρότησης της περιφέρειας με σωστή και αποτελεσματική αξιοποίηση των πόρων και των ευρωπαϊκών προγραμμάτων.
7. Που θα στηρίζει την υγιή επιχειρηματικότητα, τους νέους ανθρώπους που επιχειρούν, για μια βιώσιμη ανάπτυξη με αειοφορία, με το περιβάλλον όχι το κερασάκι της τούρτας, αλλά σταθερή αναφορά που θα διαπερνά τον πυρήνα κάθε αναπτυξιακής διαδικασίας.
8. Ανεκτική στη διαφορετικότητα με σταθερές αναφορές στη δημοκρατία, την ελευθερία, την ισότητα και την δικαιοσύνη.
9. Στηριγμένη στις παραδόσεις και τις πολιτισμικές αξίες των τόπων μας και ταυτόχρονα ανοικτή στους άλλους πολιτισμούς και στο κόσμο.
10. Με αποφασιστικές αρμοδιότητες και αυτοτελείς πόρους για θέματα της περιφέρειας, ισχυρή στα πλαίσια της χώρας και μιας ενωμένης δημοκρατικής Ευρώπης των πολιτών.

Η απάντηση σε όλες αυτές τις προκλήσεις δεν είναι, ούτε στα φανταχτερά ονόματα, που όμως δεν έχουν πειστικές απαντήσεις για τα προβλήματα της περιφέρειας και ούτε θέλουν να συγκρουστούν με αυτά, ούτε στα ψεύτικα διχαστικά διλήμματα του τύπου “ή εμείς ή αυτοί” κάποιων άλλων, που θέλουν να μετατρέψουν τις αυτοδιοικητικές εκλογές σε πολιτικά δημοψηφίσματα “μνημονιακών” και “αντιμνημονιακών”, με την αυτοδιοίκηση όμως στο περιθώριο και μάλιστα όταν σε μια περίοδο που η χώρα μεταβαίνει στη μεταμνημονιακή εποχή και τα προβλήματα απαιτούν ρεαλιστικές και πειστικές λύσεις, προσπαθούν να απαντήσουν με τα συνθήματα του χτες!

Η καλύτερη απάντηση μπορεί να δοθεί από τους πολίτες, από εμάς τους ίδιους δηλαδή, από τους ενεργούς πολίτες που θέλουν και μπορούν να ξεπεράσουν τα ψεύτικα και ανούσια διλήμματα, τις κομματικές περιχαρακώσεις και είναι διατεθειμένοι να συναντηθούν με γνώση, ευθύνη και συνεργασία.

Μπορούμε ; Προσωπικά απαντάω θετικά και καλώ όλους τους συμπολίτες της περιφέρειας που σκέφτονται ανάλογα, ανεξάρτητα από τις πολιτικές ή κομματικές τους προτιμήσεις, σε μια μεγάλη συνάντηση, για να προτείνουμε την άλλη πρόταση, την εναλλακτική πρόταση για την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας.

Χαλκίδα 15-2-2014

Κώστας Χαϊνάς