Τα μυστικά της μακροζωίας αναζητούν οι επιστήμονες στους κατοίκους της
Ικαρίας, υπογραμμίζοντας ότι εκτός από τις ιδιαιτερότητες από γενετικής
απόψεως του πληθυσμού, σημαντικό ρόλο παίζουν οι συνθήκες και ο τρόπος
ζωής των κατοίκων του μικρού αυτού νησιού, οι οποίοι κατέχουν ρεκόρ
μακροβιότητας.
Όπως μάλιστα δείχνουν τα δημογραφικά στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας, ενώ στην υπόλοιπη Ευρώπη μόνο το 0,1% του πληθυσμού ζει πάνω από 90 χρόνια, στην Ικαρία το αντίστοιχο ποσοστό είναι δεκαπλάσιο με παράλληλη διατήρηση καλής ποιότητας ζωής. Πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα έδειξαν ότι η Ικαρία, μαζί με τη Σαρδηνία, τη Λόμα Λίντα του Μεξικoύ, την Νικόγια στην Κόστα Ρίκα και την Οκινάβα της Ιαπωνίας, είναι οι περιοχές του κόσμου με τα υψηλότερα ποσοστά υπερήλικων.
Αυτό που φαίνεται να χαρακτηρίζει τα ηλικιωμένα άτομα της Ικαρίας, σύμφωνα με τους επιστήμονες, είναι η ερωτική διάθεση έως τα βαθιά γεράματα, η συντροφικότητα, οι στενοί οικογενειακοί δεσμοί, το χαμηλό στρες, το καλό μορφωτικό επίπεδο (έτη φοίτησης σε σχολείο), η καθημερινή άσκηση, η μεσημεριανή σιέστα, το υψηλότερο επίπεδο υιοθέτησης μεσογειακής διατροφής και η έντονη κοινωνική συναναστροφή και συμμετοχή σε κοινωνικά δρώμενα, βασικά συστατικά της συνταγής για να φτάσει κάποιος στα βαθιά γεράματα με καλή υγεία.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα μελέτης της Α' Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής, που παρουσίασε σε συνέντευξη Τύπου ο καθηγητής Καρδιολογίας και διευθυντής της Κλινικής στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο, Χριστόδουλος Στεφανάδης, σε πληθυσμό 284 ηλικιωμένων ανδρών (65-99 ετών), ποσοστό 80% ανέφεραν ερωτική δραστηριότητα (60% ανέφερε τουλάχιστον μέτρια αυτοπεποίθηση κατά τη διάρκεια ερωτικής συνεύρεσης και ποσοστό 50% ανέφερε ολοκλήρωση της συνεύρεσης) και μόνο το 20% ανέφερε ότι δεν έχει καμία σεξουαλική δραστηριότητα.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, ο τρόπος ζωής των κατοίκων της Ικαρίας δρα προστατευτικά στην εμφάνιση καρδιαγγειακών και νεοπλασματικών νοσημάτων.
Όπως είπε ο καθηγητής Καρδιολογίας, Χρήστος Πίτσαβος, οι παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου επιπολάζουν σε σημαντικό ποσοστό στους ηλικιωμένους της Ικαρίας και μάλιστα σε συγκρίσιμα ποσοστά με τους ηλικιωμένους κατοίκους και άλλων περιοχών της χώρας (ο επιπολασμός του καπνίσματος βρέθηκε να είναι 17% στους ηλικιωμένους και 42% στους μεσήλικες, η αρτηριακή υπέρταση βρέθηκε σε ποσοστό 65% των ηλικιωμένων και 29% των μεσηλίκων, ο σακχαρώδης διαβήτης βρέθηκε σε 23% των ηλικιωμένων και 13% των μεσηλίκων).
Αυτό, όμως, που φαίνεται να διακρίνει τους ηλικιωμένους κατοίκους της Ικαρίας είναι ο τύπος της δίαιτας, που περιλαμβάνει συχνότερα ψάρι, φρούτα, λαχανικά, όσπρια και τσάι. Η υιοθέτηση πιο υγιεινής διατροφής είναι πιο συχνή στους ηλικιωμένους της Ικαρίας (68% στους υπερήλικες άνδρες άνω των 80 ετών, και 64% στις υπερήλικες γυναίκες) σε σύγκριση με ανάλογης ηλικίας άτομα, από μελέτη που διεξήχθη στην Αττική και από άλλες μελέτες νησιωτικών πληθυσμών της Μεσογείου. Ιδιαίτερα τα υπερήλικα άτομα της μελέτης, άνω των 80 ετών, φαίνεται να κατανάλωναν σε ποσοστό 14% των ημερήσιων προσλαμβανόμενων θερμίδων πρωτεΐνη, 54% λίπος (κυρίως μονοακόρεστο και πολυακόρεστο) και υδατάνθρακες σε ποσοστό 32%. Το 50,5% των υπερηλίκων ανέφεραν τήρηση θρησκευτικής νηστείας. Επίσης, τα ηλικιωμένα άτομα συνηθίζουν τη μεσημεριανή ανάπαυση (ποσοστό 75%) συχνότερα από τους νεότερους, ενώ εμφανίζουν και χαμηλότερα ποσοστά κατάθλιψης. Από τα ηλικιωμένα άτομα όσοι κατανάλωναν συχνότερα Μεσογειακού τύπου δίαιτα είχαν σε μικρότερη συχνότητα παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου, ενώ η συχνή εβδομαδιαία κατανάλωση ψαριού σχετιζόταν με καλύτερη διατασιμότητα της αορτής, δηλαδή καλύτερη αγγειακή ηλικία, ενώ ανάλογα και η καθημερινή χρήση ελαιολάδου φαίνεται να έχει ακόμα και στους ηλικιωμένους ευεργετική επίδραση στη σεξουαλική τους ζωή με καλύτερα ποσοστά ικανοποίησης από την ερωτική τους δραστηριότητα.
Όσον αφορά την κατανάλωση καφέ, η μέτρια κατανάλωση 1-2 φλιτζάνια καφέ την ημέρα (σε ισοδύναμα καφεΐνης ελληνικού καφέ) σχετίζεται επίσης με καλύτερη αγγειακή διατασιμότητα, ενώ ποσοστό 68% των ηλικιωμένων κατοίκων αναφέρουν τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα λήψη ροφήματος τσάι.
Όσον αφορά την άσκηση 85% των συμμετεχόντων ανέφεραν μέτρια ενασχόληση σε φυσική δραστηριότητα. Η ενασχόληση με φυσική καθημερινή δραστηριότητα μεταξύ των υπερηλίκων (άνω των 80 ετών) φαίνεται να σχετίζεται με 54% μικρότερη πιθανότητα εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου και με καλύτερη νοητική εγρήγορση.
Μακροβιότητα. Τυχαίο γεγονός ή απόρροια ενός συγκεκριμένου τρόπου ζωής;
«Ίσως αποδειχθεί ότι η παρουσία μακροβιότητας δεν αποτελεί ένα τυχαίο γεγονός, όπως εικάζουν κάποιοι των κατοίκων της Ικαρίας, αλλά το αποτέλεσμα μιας μακροχρόνιας υιοθέτησης ενός εναλλακτικού τρόπου και θεώρησης ζωής», ανέφερε η Επιμελήτρια Β' της Α' Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής του ΓΝΑ «Ιπποκράτειο», Χριστίνα Χρυσοχόου.
Το φαινόμενο της Ικαρίας θα απασχολήσει και την επιστημονική εκδήλωση με θέμα «Στοχεύοντας στη μακροζωία: από την πρόληψη στη θεραπεία», που θα διεξαχθεί 12 - 15 Ιουλίου, στην Ικαρία. Η εκδήλωση διοργανώνεται από την Α' Καρδιολογική Κλινική και το ομώνυμο Εργαστήριο της Α' Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής, του Πανεπιστημίου Αθηνών, «Ιπποκράτειο» Νοσοκομείο.
Όπως μάλιστα δείχνουν τα δημογραφικά στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας, ενώ στην υπόλοιπη Ευρώπη μόνο το 0,1% του πληθυσμού ζει πάνω από 90 χρόνια, στην Ικαρία το αντίστοιχο ποσοστό είναι δεκαπλάσιο με παράλληλη διατήρηση καλής ποιότητας ζωής. Πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα έδειξαν ότι η Ικαρία, μαζί με τη Σαρδηνία, τη Λόμα Λίντα του Μεξικoύ, την Νικόγια στην Κόστα Ρίκα και την Οκινάβα της Ιαπωνίας, είναι οι περιοχές του κόσμου με τα υψηλότερα ποσοστά υπερήλικων.
Αυτό που φαίνεται να χαρακτηρίζει τα ηλικιωμένα άτομα της Ικαρίας, σύμφωνα με τους επιστήμονες, είναι η ερωτική διάθεση έως τα βαθιά γεράματα, η συντροφικότητα, οι στενοί οικογενειακοί δεσμοί, το χαμηλό στρες, το καλό μορφωτικό επίπεδο (έτη φοίτησης σε σχολείο), η καθημερινή άσκηση, η μεσημεριανή σιέστα, το υψηλότερο επίπεδο υιοθέτησης μεσογειακής διατροφής και η έντονη κοινωνική συναναστροφή και συμμετοχή σε κοινωνικά δρώμενα, βασικά συστατικά της συνταγής για να φτάσει κάποιος στα βαθιά γεράματα με καλή υγεία.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα μελέτης της Α' Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής, που παρουσίασε σε συνέντευξη Τύπου ο καθηγητής Καρδιολογίας και διευθυντής της Κλινικής στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο, Χριστόδουλος Στεφανάδης, σε πληθυσμό 284 ηλικιωμένων ανδρών (65-99 ετών), ποσοστό 80% ανέφεραν ερωτική δραστηριότητα (60% ανέφερε τουλάχιστον μέτρια αυτοπεποίθηση κατά τη διάρκεια ερωτικής συνεύρεσης και ποσοστό 50% ανέφερε ολοκλήρωση της συνεύρεσης) και μόνο το 20% ανέφερε ότι δεν έχει καμία σεξουαλική δραστηριότητα.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, ο τρόπος ζωής των κατοίκων της Ικαρίας δρα προστατευτικά στην εμφάνιση καρδιαγγειακών και νεοπλασματικών νοσημάτων.
Όπως είπε ο καθηγητής Καρδιολογίας, Χρήστος Πίτσαβος, οι παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου επιπολάζουν σε σημαντικό ποσοστό στους ηλικιωμένους της Ικαρίας και μάλιστα σε συγκρίσιμα ποσοστά με τους ηλικιωμένους κατοίκους και άλλων περιοχών της χώρας (ο επιπολασμός του καπνίσματος βρέθηκε να είναι 17% στους ηλικιωμένους και 42% στους μεσήλικες, η αρτηριακή υπέρταση βρέθηκε σε ποσοστό 65% των ηλικιωμένων και 29% των μεσηλίκων, ο σακχαρώδης διαβήτης βρέθηκε σε 23% των ηλικιωμένων και 13% των μεσηλίκων).
Αυτό, όμως, που φαίνεται να διακρίνει τους ηλικιωμένους κατοίκους της Ικαρίας είναι ο τύπος της δίαιτας, που περιλαμβάνει συχνότερα ψάρι, φρούτα, λαχανικά, όσπρια και τσάι. Η υιοθέτηση πιο υγιεινής διατροφής είναι πιο συχνή στους ηλικιωμένους της Ικαρίας (68% στους υπερήλικες άνδρες άνω των 80 ετών, και 64% στις υπερήλικες γυναίκες) σε σύγκριση με ανάλογης ηλικίας άτομα, από μελέτη που διεξήχθη στην Αττική και από άλλες μελέτες νησιωτικών πληθυσμών της Μεσογείου. Ιδιαίτερα τα υπερήλικα άτομα της μελέτης, άνω των 80 ετών, φαίνεται να κατανάλωναν σε ποσοστό 14% των ημερήσιων προσλαμβανόμενων θερμίδων πρωτεΐνη, 54% λίπος (κυρίως μονοακόρεστο και πολυακόρεστο) και υδατάνθρακες σε ποσοστό 32%. Το 50,5% των υπερηλίκων ανέφεραν τήρηση θρησκευτικής νηστείας. Επίσης, τα ηλικιωμένα άτομα συνηθίζουν τη μεσημεριανή ανάπαυση (ποσοστό 75%) συχνότερα από τους νεότερους, ενώ εμφανίζουν και χαμηλότερα ποσοστά κατάθλιψης. Από τα ηλικιωμένα άτομα όσοι κατανάλωναν συχνότερα Μεσογειακού τύπου δίαιτα είχαν σε μικρότερη συχνότητα παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου, ενώ η συχνή εβδομαδιαία κατανάλωση ψαριού σχετιζόταν με καλύτερη διατασιμότητα της αορτής, δηλαδή καλύτερη αγγειακή ηλικία, ενώ ανάλογα και η καθημερινή χρήση ελαιολάδου φαίνεται να έχει ακόμα και στους ηλικιωμένους ευεργετική επίδραση στη σεξουαλική τους ζωή με καλύτερα ποσοστά ικανοποίησης από την ερωτική τους δραστηριότητα.
Όσον αφορά την κατανάλωση καφέ, η μέτρια κατανάλωση 1-2 φλιτζάνια καφέ την ημέρα (σε ισοδύναμα καφεΐνης ελληνικού καφέ) σχετίζεται επίσης με καλύτερη αγγειακή διατασιμότητα, ενώ ποσοστό 68% των ηλικιωμένων κατοίκων αναφέρουν τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα λήψη ροφήματος τσάι.
Όσον αφορά την άσκηση 85% των συμμετεχόντων ανέφεραν μέτρια ενασχόληση σε φυσική δραστηριότητα. Η ενασχόληση με φυσική καθημερινή δραστηριότητα μεταξύ των υπερηλίκων (άνω των 80 ετών) φαίνεται να σχετίζεται με 54% μικρότερη πιθανότητα εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου και με καλύτερη νοητική εγρήγορση.
Μακροβιότητα. Τυχαίο γεγονός ή απόρροια ενός συγκεκριμένου τρόπου ζωής;
«Ίσως αποδειχθεί ότι η παρουσία μακροβιότητας δεν αποτελεί ένα τυχαίο γεγονός, όπως εικάζουν κάποιοι των κατοίκων της Ικαρίας, αλλά το αποτέλεσμα μιας μακροχρόνιας υιοθέτησης ενός εναλλακτικού τρόπου και θεώρησης ζωής», ανέφερε η Επιμελήτρια Β' της Α' Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής του ΓΝΑ «Ιπποκράτειο», Χριστίνα Χρυσοχόου.
Το φαινόμενο της Ικαρίας θα απασχολήσει και την επιστημονική εκδήλωση με θέμα «Στοχεύοντας στη μακροζωία: από την πρόληψη στη θεραπεία», που θα διεξαχθεί 12 - 15 Ιουλίου, στην Ικαρία. Η εκδήλωση διοργανώνεται από την Α' Καρδιολογική Κλινική και το ομώνυμο Εργαστήριο της Α' Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής, του Πανεπιστημίου Αθηνών, «Ιπποκράτειο» Νοσοκομείο.
